Parafia

Parafia św. Mikołaja w Polance Wielkiej, po raz pierwszy pojawia się w dokumentach historycznych około roku 1325, kiedy to w dokumentach papieskich jest obecna wzmianka o tym, że parafia św. Mikołaja opłaca świętopietrze. Natomiast pierwszy przekaz historyczny dotyczący kościoła w Polance Wielkiej to wiadomość, że około roku 1560 dziedzic Polanki Wielkiej Krzysztof Myszkowski odebrał parafialną świątynię katolikom i przekazał ją arianom. Katolicy odzyskali ją w 1598 roku. Najstarszy dokument znajdujący się w aktach parafialnych pochodzi z 1529 roku i dotyczy objęcia probostwa w Polance Wielkiej przez ks. Leonarda Myszkowskiego. Kościół św. Mikołaja w Polance Wielkiej to kościół drewniany, jego nawa została zbudowana już na początku XVI wieku. Przy prezbiterium znajduje się fragment murowanej ściany, która jest pozostałością po dawnej zakrystii pełniącej rolę kaplicy. Ołtarz główny i dwa ołtarze boczne są wykonane w stylu rokoko. W roku 1613 do drewnianego kościoła dobudowano wieżę, w której zawieszony był dzwon z 1413 roku, z gotyckim napisem „Post Festum Corporis Christi A.D. 1413”. Kościół na przestrzeni wieków był wielokrotnie odnawiany i konserwowany. W roku 1735 za proboszcza Sebastiana Żurkowskiego ufundowano organy wykonane przez Wawrzyńca Harbutowskiego z Kęt. W roku 1880 parafia w Polance Wielkiej przeszła z diecezji tarnowskiej do diecezji krakowskiej, na terenie której znajdowała się aż do 1992 roku. Przed pierwszą wojną światową kiedy proboszczem parafii był ks. Izydor Steczko, po raz pierwszy pojawiły się plany budowy nowej, murowanej świątyni parafialnej. Do budowy jednak nie doszło z powodu sprzeciwu ówczesnych właścicieli terenu. Za zebrane pieniądze wybudowano w latach 1901-1903 murowaną plebanię i budynki gospodarcze. Kolejną próbę budowy murowanego kościoła podjął ksiądz proboszcz Stanisław Scholtz, ale jego plany zniweczył wybuch II wojny światowej. W roku 1958 ufundowano dwa nowe dzwony: średni o wadze 190 kg i mały ważący 96 kg dostrojone do zabytkowego dzwonu z 1413 roku o wadze 720 kg. Kościół św. Mikołaja przetrwał aż do czasów współczesnych jako jedna z perełek drewnianej architektury sakralnej w Małopolsce. Użytkowany był aż do roku 1992 kiedy to życie parafialne przeniosło się do nowej świątyni pod wezwaniem Narodzenia NMP. Wtedy też wszystkie ważniejsze zabytkowe ruchomości przeniesiono do nowej świątyni parafialnej. 26 października 1999 roku od parafii św. Mikołaja oddzieliła się parafia pod wezwaniem Niepokalanego Serca NMP przy kaplicy pod tym samym wezwaniem w Polance Górnej, a jej pierwszym proboszczem został ks. Jerzy Wojciechowski.